Svega par trenutaka od kako je stvoren čovek, već je počeo da razmišlja nad čime će ovladati i šta će sebi pokoriti. Ljudska želja za vlašću svakako je jedna od najstarijih čovekovih težnji. Vremenom, kako se razvijalo društvo i država, uporedo su se razvijali i načini na koje je isti taj čovek državu i uredio. Ili pak, uneredio. Danas ćemo govoriti o 10 manje poznatih oblika uređenja, koji su podjednako zanimljivi, ako ne i zanimljiviji od demokratije, totalitarizma, socijalizma…
Stratokratija.
Oblik vladavine u kome glavnu reč vode vojne starešine, ali nije isto što i vojna diktatura. U stratokratiji država i vojska su tradicionalno ista stvar i na gotovo svim državnim funkcijama su vojne starešine.
Autokratija.
Drugo ime za samovladu koja pretpostavlja izuzetno sužen krug ljudi koji imaju u svojim ruku svu vlast. Neretko je to samo i jedan čovek, odnosno pojedinac koji se vešto služi upravljačkim aparatom kako bi vladajuću većinu prisilio na poslušnost. Osnovna karakteristika autokratije jesu zatvoreni centri političke moći, na koju građani uglavnom nemaju uticaj.
Despotizam.
Neograničeno gospodarenje, samovolja i tiranija. Despot svoje podanike doživljava kao objekte bez svoje volje, koja i ako postoji, mora biti podređena njemu. Razlikuje se od apsolutizma nepostojanjem državnog uređenja.
Etnokratija.
Vrsta političkog režima u kome državnim aparatom upravlja dominantna etnička grupa, u cilju ostvarivanja sopstvene koristi i sticanja moći.
Kleptokratija.
Ovo je izraz kojim se opisuje stanje u državi u slučaju kada je korupcija dovedena do tog nivoa, da vlast postoji samo zarad sticanja lične koristi, na račun šire populacije i to na transparentan i neskriven način. Drugim rečima, kleptokratija je pokvareni oblik autoritarne vlasti kao što su diktatura, oligarhija ili vojna hunta.
Meritokratija.
Ovo je vladavina pojedinaca koji su vlast stekli na osnovu svojih zasluga, talenata, veštine i inteligencije.
Plutokratija.
Ovo je oblik oligarhijske vladavine u kome je vlast centralizovana na uzak broj ljudi koji se od ostataka stanovništva razlikuju po upadljivo velikom materijalnom bogatstvu. Iako se ponekad meša sa aristokratijom, bogatstvo ovih pojedinaca nije stečeno nasleđem, niti poreklom, niti zasliugama.
Obrnuti totalitarizam.
Ovaj termin osmislio je politički filozof po imenu Šeldon Volin (Sheldon Wolin) kako bi objasnio oblik vladavine nastale u Sjedinjenim Američkim Državama nakon 2000. godine i njime je definisao sličnosti i razlike između američkog sistema vladavine i totalitarnih režima kao što je imala nacistička Nemačka ili staljjinistički Sovjetski Savez.
Tiranija.
Oblik vladavine u kome pojedinac, tiranin poseduje apsolutnu vlast. Pojam je prvi put upotrebljen u Antičkoj Grčkoj, kako bi najbolje opisao ambiciozne aristokrate koji su rušili ustavna uređenja polisa, kako bi prigrabili vlast za sebe.
Korporatokratija.
Ovo je politički sistem u kome državu vode moćne i bogate korporacije, odnosno izabrani pojedinci, u njihovo ime.
Naslovna fotografija: insurancejournal.com