Ratnik, pisac, car, knez, naučnik, mudrac, slikarka, general… Srbija se, kao retko koja zemlja na svetu može pohvaliti bogatom istorijom i riznicom umova koje je iznedrila tokom vekova. Dragulji svog vremena, videli su bar jednu borbu unapred, bar 100 godina unapred, bar jednu strofu unapred. Neki od njih nepravedno zanemareni, rekli bismo čak i zatureni u fascikli istorije, ali ništa manje značajni i neponovljivi. Ovom prilikom, 10 znamenitih duša, posle kojih Srbija nije ostala ista.

 

stefan_nemanja

Stefan Nemanja (oko 1113. godine  – 13. februar 1200. godine).

Rodonačelnik vladarske loze Nemanjića i tvorac moćne srpske države srednjeg veka. Narod ga slavi kao Svetog Simeona Mirotočivog. Hilandar, njegova večita kuća i zadužbinačuva ga od zaborava, kao jednog od najznačajnijih vladalaca koga je Srbija ikada imala.

 

mika_alas

Mihailo Petrović „Alas“ (06. maj 1868. godine – 08. jun 1943. godine).

Strastveni beogradski alas, putopisac, vrsni matematičar, violinista, kriptograf , učesnik ratova, pronalazač i akademik. Ponos, po kome se Srbija i dalje pamti.

 

vuk_stefanovic

Vuk Stefanović Karadžić (06. novembar 1787. godine – 07. februar 1864. godine).

Prosvećeni reformator srpskog jezika i pisac prvog srpskog rečnika. Nedvosmisleno najblistavija ličnost srpske književnosti, nosilac nekoliko počasnih doktorata i priznanja. Ako je Tesla obasjao svetlošću, Vuk je obasjao pismenošću. Ili je bar trebao.

 

car_dusan

Stefan Uroš IV Dušan Nemanjić “car Dušan Silni” (1308/1312. godine – 20. decembra 1355. godine).

Balkanska i srpska sila, sazdane u jednom čoveku, kao od brega odvaljenom. Tvorac Dušanovog zakonika i konzistentnog srpskog carstva.  Ostao upamćen kao muškarac, koji je doveo svoju ženu na Hilandar. Umro pod nerazjašnjenim okolnostima. Jedini Nemanjić koji nije kanonizovan od strane Srpske Pravoslavne Crkve. 

nadezda_petrovic

Foto: Ozonpress

Nadežda Petrović (12. oktobar 1873. godine – 03. april 1915. godine).

Žena koja je Srbiji dala boje. Prva žena ratni fotograf, najznačajnija naša slikarka. O njenom značaju govori i podatak da je kompanija „Gugl“ (Google) posebno dizajniranim „dudlom“ obeležila 142 godine od njenog rođenja, 12. oktobra 2015. godine.

 

dositej_obradovic

Dositej Obradović (1739/1742. godine – 28. mart 1811. godine).

Iako se školovao za kaluđera, otišao je drugim smerom. Prvi popečitelj u Srbiji i prosvetitelj svog naroda. Njegova najpoznatija misao bila je: „Knjige, braćo, knjige, a ne zvona i praporci“.

 

stefan_lazarevic

Stefan Lazarević (1377. godine – 19. jul 1427. godine).

Veliki srpski despot, bočni potomak Nemanjića, jedan od najvećih vitezova viteškog reda Zmaja. Narod ga je upamtio kao Visokog Stevana, jednog od najumnijih Srba svoga doba.

 

josif_pancic

Josif Pančić (17. april 1814. godine – 08. mart 1888. godine).

Prvi predsednik poštovane Srpske kraljevske akademije, lekar i botaničar, čovek koji je otkrio novu vrstu četinara, nazvanom njemu u čast “Pančićeva omorika”. Vrh Kopaonika upravo po njemu nosi ime “Pančićev vrh”, na kome se nalazi njegov mauzolej.

 

zivojin_misic

Živojin Mišić (7/19. jul 1855. godine – 20. januar 1921. godine)

Rođen kao jedno od trinaestoro dece Radovana i Anđelije, a život okončao kao jedan od najslavnijih srpskih vojvoda. Istorija ga je upamtila kao izvanrednog stratega, a narod ga je smatrao živom legendom.

 

nikolaj_velimirovic

Nikolaj Velimirović (1880/81. godine – 18. mart 1956. godine).

Iako je kao dete jedva izvukao živu glavu od teškog oboljenja dizenterije, to ga nije sprečilo da postane jedan od najpoštovanijih Srba svih vremena, jedan od najvećih besednika, koga je narod spontano prozvao –Novi Zlatousti-. Period od tri meseca proveo je u nemačkom koncentracionom logoru Dahau (Dachau). Njegovi roditelji, Dragomir i Katarina bili su pošteni zemljoradnici.

Naslovna fotografija: Baba Mim