Grof, kako kažu impozantne širine ramena i velikih intelektualnih sposobnosti, bio je miljenik jedne od najvećih carica svih vremena, Katarine Velike. Postoje izvori koji pouzdano tvrde da je između carice i grofa, osim strasne i velike ljubavi za koju je znao ceo svet, postojao i, takozvani, “morganatski” brak od 1775. godine (brak u kojem jedno od supružnika pripada nižem društvenom establišmentu). A on je… ruski vojskovođa, državnik, grof i presvetli knez, Grigorij Aleksandrovič, knez Potemkin (Patjomkin) – Tavričevski.
Potomak velikih umova, rođen je 24. septembra 1739. godine, u mestu Jaši, na teritoriji današnje Rumunije. Osnivač gradova kao što su Sevastopolj, Herson i Nikolajev, umro je 16. oktobra 1793. godine dok je bio na putu za Nikolajev, a sahranjen je u Sabornoj crkvi u Hersonu.
Pored svoje ljubavi sa Katarinom, ostao je upamćen i po izrazu, koji je ušao u upotrebu nakon jednog njegovog poteza – „Potemkinova sela“. Ovo je jedna od najpoznatijih metafora, koja objašnjava ono što je imaginarno. Naime, Potemkin je, nakon Rusko – turskog rata postao namesnik novoosvojenih krajeva teritorija severno od Crnog mora i Krima. Po pustim selima, naredio je da se izgrade kulise, odnosno bogate dekoracije nepostojećih naselja, kako bi ih videla Katarina Velika, koja je putovala tim krajem u pratnji austrijskog imperatora Jozefa II. Na ovaj način, Potemkin je hteo da pokaže svoju sposobnost i navodni napredak koji je on obezbedio ovom kraju.
Nakon što je završio studije na čuvenom Moskovskom univerzitetu, pridružio se konjičkoj gardi. Bio je jedan od učesnika pobune 1762. godine, kada je Petar III zbačen, a Katarina ustoličena. To ga je, između ostalog i preporučilo budućoj carici.
U godinama koje dolaze, primio je mnoga odlikovanja, te je ustoličen na mnoge važne položaje u zemlji. Kako je istorija pokazala, narednih 17 godina proveo je uživajući položaj najuticajnijeg čoveka u Rusiji, koji je javno uživao u ogromnom luksuzu i bogatstvu.
Postoji grupa istoričara, koja na osnovu brojnih podataka tvrdi da su se Katarina i Grigorij tajno ipak venčali 1775. godine u moskovskoj Vaznesenjskoj crkvi. Iz njihove zajednice je, kako se dalje tvrdi, rođena Jelisaveta Grigorjevna, a tvrdi se da je nosila prezime Tjomkina, koje se tumačilo kao okrnjeno očevo prezime.
Foto: enjoyukraine.info
Čuvene stepenice u ukrajinskom gradu Odesi, ponele su naziv „Potemkinove stepenice“. Ako ste mislili da je to tek tako, prevarili ste se. Pored svoje veličine i lepote, ove stepenice kriju i jednu optičku varku. Naime, kada stojite u podnožju stepeništa, možete ih jasno videti, ali kada se nalazite na vrhu, stiče se utisak i iluzija da stepenica nema.
Bio je čak 10 godina mlađi od carice, u doba kada su razmenjivali strasna pisma i postali krajnje intimni. Osim što joj je bio ljubavnik, pomagao joj je u državničkim poslovima. Nakon skoro dve decenije ljubavi, veza se okončala, jer Katarina nije više želela da trpi njegovo otvoreno nametanje političke volje.
Ipak, razlaz dva ljubavnika, neznatno je smanjio njegov uticaj na caricu, jer je i dalje učestvovao u donošenju odluka, a takođe, Grigorije je bio taj koji je Katarini Velikoj na dalje birao ljubavnike i uticao na to da odbacuje one koji njemu nisu bili po volji.
Na zvaničan zahtev carice, austrijski car Jozef II proglasio je Grigorija Potemkina –princem Svetog rimskog carstva- 1776. godine. Tokom svog službovanja, bio je izložen brojnim kritikama, iako je pokazivao brilijantne rezultate. Ipak, u svemu što je radio preterivao je, pa tako, nije pažio na novčana i materijalna sredstva prilikom započinjanja svojih projekata, koje je neretko morao da ostavi na pola gotove, zbog enormnih utrošenih suma novca.
Foto: spc.rs
Poslednji pokušaj da povrati caričinu naklonost i da ponovo sa njom podeli postelju, dogodio se 1791. godine, po povratku u Sankt Peterburg, kada je pokušao bezuspešno da istisne njenog ljubavnika princa Platona Zubova. Tokom četiri meseca zabavi i banketa potrošio je neverovatnih 850.000 rubalja, ali ni to nije bilo dovoljno da mu carica vrati pređašnji status vatrenog ljubavnika. Nervozna i puna neodobravanja zbog njegovog insistiranja, poslala ga je u Jaši, kao ovlašćenog mirovnog pregovarača. 16. oktobra iste godine na putu za Nikolajev, 60 kilometara od Jašija knez Grigorije Potemkin je preminuo.
Naslovna fotografija: www.liveinternet.ru